Van 1951 tot 1996 was het waterloopkundig laboratorium 'De Voorst' gevestigd in wat nu het Waterloopbos is. In het bos werden honderden onderzoeken op schaal uitgevoerd naar het gedrag van water in verschillende locaties. In 1996 verhuisde het waterloopkundig laboratorium naar Delft. Hierdoor kreeg de natuur de kans om weer de regie in handen te nemen in het bos en de (ruïnes van de) modellen terug op te nemen. In 2002 werd de grond eigendom van Natuurmonumenten, die het bos voor bezoekers toegankelijk heeft gemaakt.

De eerste modellen in het bos werden in de jaren 50 aangelegd. Dit was nodig voor onderzoek naar grote waterwerken, die in de tijd van de wederopbouw na de oorlog werden aangelegd. De ruimte die nodig was, werd gevonden in een toen nog jong bos in de polder, waar ook genoeg water aanwezig was voor de modellen.

In de jaren dat het waterloopkundig laboratorium gevestigd was in het Waterloopbos zijn er diverse Nederlandse en buitenlandse havens, rivieren en kusten nagebouwd als model voor het onderzoek. Waaronder het gebied rondom de Willemstunnel in Rotterdam. Dit model is nog steeds te bekijken in het bos en ligt langs de Waterlooproute.

Om te zorgen dat men geen tekort zou krijgen aan ruimte in het bos en omdat een model niet altijd meer nodig was na het afronden van het onderzoek, werden de modelplaatsen regelmatig verbouwd. Een voorbeeld hiervan is de modelplaats waar nu het model Golfbak weer te zien is (de restauratie hiervan is in 2019 voltooid). Op deze plaats zijn in totaal 16 verschillende onderzoeken uitgevoerd en door de restauratie is het mogelijk om twee van de zeven golfmachines weer in werking te stellen en golven te creëren in de Golfbak.

Het tweede gerestaureerde model is het model van de koelwatervijver van de Maasvlakte centrale, waarvan de restauratie in 2022 voltooid is. Op deze plaats werd eerst onderzoek gedaan naar het Brouwershavense Gat en daarna naar het Rak van Scheelhoek bij het Haringvliet, alvorens er twee onderzoeken uitgevoerd werden voor de Maasvlakte centrale. Dankzij de restauratie is het model nu ook deels toegankelijk met een rolstoel.

Op basis van onze wandeling door het gebied hebben we een eigen rolstoelgeschikte wandeling bedacht langs beide gerestaureerde modellen. De wandeling is ongeveer 3 kilometer lang. Je start bij Paviljoen Het ProefLab//. Tot aan het model van de Maasvlakte centrale volg je de paarse pijlen. Bij dit model sla je links af om een stukje de witte pijlen te volgen. Op het punt waar dan de witte en paarse route weer bij elkaar komen, volg je de paarse route weer.

Doordat er hard gewerkt wordt om de modellen toegankelijk te maken vonden we bij ons bezoek in 2025 een paar nieuwe mogelijkheden om bij modellen te komen die eerder nog niet toegankelijk waren. Op het kruispunt Veerweg-Bremweg gaat de paarse route rechtsaf, maar als je de Bremweg naar links ingaat is het met een gloednieuw halfverhard pad mogelijk om het model van de stuwcomplexen in de Maas en het model van de splitsing van de Rijn bij Westervoort te bekijken. Omdat het halfverharde pad hier nog gloednieuw is kan het nog iets mul zijn; het pad heeft tijd en voetgangers nodig om steeds steviger te worden. Vanaf deze modellen ga je via hetzelfde pad terug naar het kruispunt Veerweg-Bremweg en pak je de paarse route weer op. Ongeveer 200 meter voorbij de kruising is er een open vlakte aan de rechter kant. Hier is een stevig zandpad dat je naar een bruggetje brengt. Je komt langs het model van de haven van Bangkok, het model Marsa El Brega en het model van de nieuwe waterweg. Hier ligt een 90 centimeter breed tegelpad; voor rolstoelgebruikers loopt dit pad wel dood, maar je kunt het nog een klein eindje volgen om zo wat dieper het waterloopbos in te gaan. Volg het pad terug zoals je gekomen bent.

Terug op de Bremweg volg je de paarse route weer totdat je links het model Golfbak tegen komt. Vanaf hier volg je de gele pijlen om weer terug bij het startpunt te komen. Sinds kort is het ook mogelijk om via het halfverharde pad terug naar het Deltawerk te gaan en langs dit kunstwerk het pad terug te volgen naar het bezoekerscentrum. Ook dit pad is recent vernieuwd en daardoor was het tijdens ons bezoek in juli 2025 nog iets mul, het heeft nog wat tijd nodig voordat het pad optimaal stevig is.

Het Paviljoen ligt op ongeveer 300 meter van de parkeerplaats. De route loopt grotendeels over verharde en halfverharde paden en is goed toegankelijk voor mensen in een rolstoel of scootmobiel. Het hele gebied is nog in ontwikkeling en Natuurmonumenten werkt aan het toegankelijk maken van meer waterwerken voor rolstoelen. Bij ons meest recente bezoek waren we dan ook positief verrast met enkele nieuwe rolstoeltoegankelijke paden!